Stres ve Bağışıklık İlişkisinde Yoganın Yeri
- Ece Dursun
- 11 Oca
- 5 dakikada okunur
Ece Dursun
Yoga Öğretmeni ve Podcaster
Beyin ile bağışıklık sistemi arasında doğrudan bir ilişki olduğuna dair son yıllarda pek çok alanda güvenilir ve sağlam kanıtlara dayandırılan çalışmalar paylaşıldı. Hormonal sistemin ve bağlantılı olarak immün sistemin öz-düzenleyiş mekanizmasına psikolojik faktörlerin etkisi; tam da şu kritik dönemde gündemimiz sağlık iken daha da irdelenmeye değer bir konu hâline geldi.
Nitekim; ruhsal/zihinsel durum ve vücudun sinir sistemi arasındaki doğal etkileşim sürecini ve bu sürecin bedenin savunma sistemini hücre düzeyinden ana organ düzeyine dek etkileyebilme potansiyelini inceleyen bilim dalı, Psikonöroimmünoloji adıyla literatürdeki yerini çoktan aldı. Dış ya da iç faktörler aracılığıyla ortaya çıkan duygusal yanıtlarımızın; bedenimizin biyolojik dengesinde hâkim bir rol oynadığı bilimsel açıdan kanıtlandı.
Araştırmalar gösteriyor ki; mental ve psikolojik kondisyonumuz ölçüsünde bağışıklık sistemimizin görevini yerine getirebilme aralığı, genel sağlık durumumuzun en net habercisi niteliği taşıyor. Beynin aktivitesini etkileyen nöropeptidler ve immün sistem arasındaki devamlı diyaloğun bedende yarattığı zincirleme reaksiyon; hastalığın ortaya çıkışı, süreci ve tedaviye yanıtına dair önemli bir ölçek olarak kabul ediliyor. Psikolojik faktörlerin tetiklemesiyle vücudu adeta ele geçiren stres hormonu; bağışıklık mekanizmasının kronik ya da akut bir mücadeleyle baş başa kalması anlamına geliyor. Düşük ve aralıklı seyreden adrenalin ve stres hormonu kortizolün salınımı, kapsamlı bir fizyolojik yıkımla ilişkilendirilmezken; düzenli, uzun süreli ya da yüksek miktardaki salınım, immünite üzerinde uzun vadeli yıkıcı sonuçlara neden olabiliyor. Sağlıklı bir insanın bedeni, her türlü enfeksiyona, yaralanmaya, kanser ya da virütik rahatsızlıklar gibi daha kompleks saldırılara karşı hazırlıklı bir ortam sunma gücüne sahip. Fakat mental/psikolojik duruma bağlı kronik stres, bağışıklığın önceden önlem alabilme yetisini sekteye uğratıyor.S avunma sistemi bozulmuş bir fizyolojik ortamın neden olduğu hastalık skalası; fibromiyaljiden osteoporoza, obeziteden diyabete, migrenden kronik depresyona ve daha kompleks vakalarda kanser ya da MS ‘e kadar uzanıyor.
Duygusal stresin beden üzerindeki bedelleri hakkında dilimize de çevrilmiş olan değerli kaynaklardan biri Dr. Gabor Matéimzası taşıyor. Duygular ve bağışıklık arasındaki etkileşim zincirinin koparılmaz oluşunu vurgulayan Maté; “Vücudunuz Hayır Diyorsa” başlıklı kitabında, hormonal dengeyi inşa etme sürecinde sinir sistemi ve psikolojik yanıtların etkisini tüm detaylarıyla açıklıyor. Günümüzde bu konuyu derinlemesine ele alan pek çok çalışma ve yayın, öz-düzenleyişe sahip bir sinir sisteminin immüniteyi de hazırlıklı hâlde tutacağı önermesini destekliyor.
Anksiyete, stres, öfke, korku, travmatik deneyimler, tansiyon sorunu, terleme, titreme gibi duygusal ve fiziksel deneyimlerin; bağışıklık fonksiyonuna verdiği zararı en aza indirebilmenin yolu sinir sistemini onarmaya ve düzenlemeye yönelik aktivitelerden geçiyor. Sağlıklı iken çok da farkında olunmayan bedensel homeostazinin değeri, yoğun stres ve kritik duygusal tecrübeler neticesinde kaybedildiğinde anlaşılıyor.
Genel sağlıklılık hâlini mental durumla ilişkilendirmekle işe başlayarak; sinir sistemi üzerinde olumlu yanıtlar vadeden uygulamalara yöneldiğimizde, bedenin immün ve hormonal işlevlerini daha verimli çalışır hâlde tutabiliyoruz. Yoga giderek popülerleşiyor ve nüfuz alanını genişletiyor. Kadim bir öğreti ışığında, fizyolojik ve psikolojik durumumuzu doğrudan etkilemeye yönelik bedensel/ruhsal pratik niteliğiyle eşsiz konumunu yüzyıllardan bu yana koruyan Yoga uygulaması, stresin kaçınılması gereken değil yönetilebilen ve sinir sistemince hazmedilebilen bir unsur olduğunu bizlere tekrar hatırlatıyor. Hastalığı tetikleyen ve bağışıklığı zayıflatan unsurların olası etkilerini, sinir sistemini gevşeterek minimize etmenin yolunu açan yoga ve dahilindeki meditasyon/nefes/asana çalışmaları; bütüncül bir ruh-zihin-beden sağlığı inşa etmeye yönelik yaklaşımıyla modern tıbbı da destekliyor.
Kişinin kronik psikolojik kondisyonu; hormonal salınımın seviyesiyle birlikte hücresel düzeyde yıkımı, onarımı ya da yeniden inşayı organize edebildiğine göre; duygusal stabilizasyonu ve ruhsal dengeyi korumaya hizmet eden bireysel uygulamaları günlük pratiğimize dahil etmek kendimize vereceğimiz en kıymetli hediyelerden biri.
Nöroimmünite alanındaki tüm çalışmalar; hastalığın sadece dış etken kaynaklı, tek taraflı bir maruz kalma tecrübesi olmadığını kabul etmemiz gerektiğini söylüyor. Duyguların bastırılması, kronik stresle baş etmekte zorlanma, öfke kontrol problemi, kaygı bozukluğu gibi deneyimlerin kökenindeki faktörler; nihayetinde bağışıklığın çöküşüne neden oluyor. O nedenle yeniden sağlıklı dengeyi bulma yolundaki çabalarımızı, önce içeriden/sinir sisteminden başlatmamız gerekiyor. Bu bağlamda Yoga, parasempatik sinir sistemini aktive edicive beynin limbik merkezi üzerindeki dönüştürücü etkisiyle; bireyin psikonöroimmünolojik işlevlerinin ideal düzende çalışmasına uygun zemini hazırlıyor.
Sağlığın yalnızca fiziksel boyuta indirgenemeyeceğini, bulaşıcı olanın sadece virüs değil korku ve anksiyete de olabildiğini ve bu sistemli psikolojik saldırının fizyolojimizde onulmaz zararlara yol açabilme ihtimalini göz ardı etmemeliyiz. Bedenin biyokimyasal dinamiklerini regüle etme üzerindeki olumlu neticeleriyle verimliliğini çoktan ispatlamış olan Yoga pratiği; sağlığı koruma ve geri kazanma yolunda en sadık yardımcımız olmaya aday. Hem bedeninize hem ruhunuza iyi bakmanız dileğiyle...
Faydalanan Yayınlar ve İleri Okuma:
Yoga kategorisindeki yazılar için buraya tıklayın.
Chris Chavez ve Mey Elbi’den aldığı 2 ayrı temel uzmanlık eğitimiyle yoga yolunu genişleten Ece Dursun;
hâlihazırda sahip olduğu E-RYT 500 tecrübesiyle yoga tutkusunu paylaşmayı sürdürüyor.
Cihangir Yoga’da devam eden hocalığının yanı sıra aynı çatı altında mentorluk veren Ece Dursun; Carlos
Pomeda, Godfrey Devereux, Bora Ercan gibi değerli öğretmenlerle çalışma fırsatı buldu. Geleneksel
Hatha/Vinyasa stili başta olmak üzere Yin Yoga, Restoratif Yoga ve meditasyon/nefes çalışmalarıyla
eğitmenliğini sürdürüyor.
Bitmeyen öğrenciliğe olan inancı ve tutkusuyla, yeni ve farklı eğitimlerin izini sürerek öğretmenliğini ve pratiğini
derinleştirmeye devam ederken; felsefe, psikoloji ve bütüncül sağlığa olan ilgisini ise podcast bölümleri
aracılığıyla “Çalışmadığın Yer” isimli kanalında yoga severlerle paylaşmaktan büyük keyif alıyor.
ALDIĞI EĞİTİMLER
Carlos Pomeda ile İleri Seviye Yoga Felfesesi | Cihangir Yoga | Yoga Alliance onaylı 10 saat
Master Practice Intensive & Sutras with Chris Chavez | Cihangir Yoga | Yoga Alliance onaylı 15 saat
Master Therapeutic Intensive with Chris Chavez | Cihangir Yoga | Yoga Alliance onaylı 15 saat
Master Practice Intensive with Chris Chavez | Cihangir Yoga | Yoga Alliance onaylı 15 saat
Fırat Tosun ile İleri Seviye Asana Lab | Cihangir Yoga | Yoga Alliance onaylı 30 saat
Fırat Tosun ile Ellerle Yönlendirme | Cihangir Yoga | Yoga Alliance onaylı 30 saat
CY Restoratif Yoga – Fırat Tosun | Cihangir Yoga | Yoga Alliance onaylı 30 saat
Onur Aksoy ile İleri Seviye Anatomi | Cihangir Yoga | Yoga Alliance onaylı 30 saat
İpek Soygür ile Sekanslama | Cihangir Yoga | Yoga Alliance onaylı 10 saat
Bade Gül Kılınç ile CY Nefes ve Meditasyon | Cihangir Yoga | Yoga Alliance onaylı 20 saat
Sugata Duygu Akartuna ile Yogiler için Sanskrit | Cihangir Yoga | Yoga Alliance onaylı 10 saat
Chris Chavez Path To Yoga 200hr Teacher Training | Cihangir Yoga | Yoga Alliance onaylı 200 saat
CY Mentorluk Programı | Cihangir Yoga | Yoga Alliance Onaylı 50 saat
Özge Işın ile Yin Yoga Eğitmenlik Programı | Githa Satya | Yoga Alliance Onaylı 100 saat
Godfrey Devereux ile Çalkantılı Zamanlar İçin Yoga | Githa Satya | Yoga Alliance Onaylı 30 saat
Stajyer Eğitmenlik Programı | Githa Satya Yoga Studio | Yoga Alliance Onaylı 40 saat
Görkem Dizdar ile Hareket Uzmanları için Duyu-Algı-Motor Bütünlük | Githa Satya | Yoga Alliance Onaylı 16 saat
Rana Ortan & Sinem Er ile İleri Seviye Vinyasa ve Sekanslama | Githa Satya| Yoga Alliance onaylı 50 saat
Mey Elbi ile Ellerle Yönlendirme, Restoratif Yoga & Meditasyon | Githa Satya | Yoga Alliance onaylı 30 saat
Mey Elbi ile Mindfulness Temelli Vinyasa Yoga Eğitmenlik Eğitimi | Githa Satya| Yoga Alliance RYT 200
Comments